HUMBEEK – In november 2022 doken in Kiev en omgeving op een aantal vernielde gebouwen, zeven originele muurschilderingen op, van de befaamde Britse streetart-kunstenaar Banksy. Vlaams auteur en kunstkenner Marc Pairon (64) bezocht de streek rond de Oekraïense hoofdstad meerdere malen.
In het nieuwe kunstboek ‘BANKSY IN UKRAINE – F*CK PTN!’ geeft Pairon duiding bij de zeven graffiti, die Banksy achterliet. Het boek werd geschreven en gelay-out in Vlaanderen, maar werd gedrukt en uitgegeven in Oekraïne. Het Oekraïense postbedrijf Ukrposhta zorgt voor de internationale distributie van de kunstboeken. De opbrengst van de verkoop van dit kunstboek gaat, volledig in lijn met de doelstellingen van Banksy, integraal naar de wederopbouw van Oekraïense scholen (www.rebuild-ua.world). Het kunstboek verschijnt officieel op 24 februari 2024, dag op dag, twee jaar na de Russische invasie. “Het is een sereen eerbetoon aan alle Oekraïense kinderen”, legt Pairon uit. “Zij zijn immers van de oorlog de belangrijkste slachtoffers”.
Banksy
In Kiev schilderde Banksy, wiens identiteit een goed bewaard geheim is gebleven, ‘On the seesaw’ (Op de wip). Het werk beeldt twee kinderen uit, die op een antitank-obstakel spelen. Elders in de hoofdstad integreerde hij, een al eerder aangebracht graffiti-werk, in de muurschildering ‘Military Transport’.
Op een beschadigd gebouw in Irpin bracht Banksy ‘Rhytmical Gymnastics’ aan. Een gymnaste danst, met een brace rond haar nek, boven een groot gat in de muur. In Horenka dook ‘The bather’ op, een oude, bebaarde man in een badkuip.
In Borodyanka verschenen twee werken: ‘Handstand’ en ‘The Judo Match’. In ‘Handstand’ lijkt het alsof een meisje op een stuk beton in handenstand staat. ‘The Judo Match’, is een eigentijdse versie van het David en Goliath-verhaal: een kleine jongen vloert met gemak een volwassen judoka met zwarte band. De mannelijke ‘reus’ toont sterke gelijkenissen met ene Vladimir Poetin, die kort na de invasie in Oekraïne het erevoorzitterschap en ambassadeurschap van de internationale judofederatie werd ontnomen. Banksy eert hiermee de bovenmenselijke prestaties van het Oekraïense leger en de lokale bevolking, die heldhaftig weerstand bieden tegen een zwaarbewapende grootmacht.
De muurschildering ‘Woman in bathrobe’ (Vrouw in badjas) die de Britse kunstenaar op een gebouw in Hostomel achterliet, is door toedoen van kunstdieven al verdwenen. Om de andere Banksy-graffiti tegen diefstal en vernielingen te beschermen, werden over de zes andere werken inmiddels kogelvrije glasplaten aangebracht.
Filatelie
In het boek bespreekt Pairon, naast de zeven muurschilderingen ook, de ondertussen felbegeerde Banksy-postzegels en aanverwante gelimiteerde filatelie-edities, die op 24 februari 2023 door Ukrposhta werden uitgegeven.
Op de meerkleurige kunstpostzegel is Banksy’s ‘Judogevecht’ te zien. De gelegenheidspostzegel kreeg de Cyrillische titel ПТН ПНХ! (Putin, Go F*ck Yourself!) of FCK PTN!. Die verwensing is geen vondst van Banksy, noch van Ukrposhta, maar is als verzetskreet, al geruime tijd, bij het vaderlandslievende deel van de Oekraïense bevolking ingeburgerd.
De publicatie ‘BANKSY IN UKRAINE – F*CK PTN’ is verkrijgbaar via de webwinkel van Ukrposhta (https://postmark.ukrposhta.ua)
Marc Pairon is met dit kunstboek niet aan zijn proefstuk toe. Van zijn hand verschenen eerder al o.a. in 2006 het referentiewerk ‘Art Deco Ceramics – Made in Belgium’, dat nog steeds wereldwijd als naslagwerk wordt gehanteerd, en in 2020 ‘Banksy – The Walled Off Art Editions are Sold Out!’, een kunstboek over het oeuvre van Banksy op de Westelijke Jordaanoever.
