KUURNE – De komende twee jaar plant intercommunale Leiedal en de gemeente Kuurne een grondige renovatie van roterij Sabbe, gelegen aan de Bondgenotenlaan in Kuurne. Door leegstand, drugdelicten, vandalisme en diefstal heeft zowel de omgeving van de roterij als het gebouw zelf aanzienlijke schade opgelopen. Nu wil Leiedal het gebouw van roterij Sabbe herstellen om verdere aftakeling te voorkomen en het erfgoed in ere te herstellen.

Roterij Sabbe dankt haar naam aan Cyriel Sabbe, die het complex in 1936 in een eerste fase opbouwde, gevolgd door een tweede fase in 1938. In de 18 rootkamers stelden Cyriel en zijn zonen tot wel 50 man tewerk, naast enkele zelfstandige werkers die hun vlas bij Sabbe kwamen roten. Een bijzonder aspect van de roterij is de machinekamer met een Phoenix-stoommachine, een zeldzaam industrieel erfgoedstuk.

Monolietbeton

De eigenlijke roterij is gebouwd uit monolietbeton en beschikt boven op het dak over koud- en warmwaterreservoirs. Sinds het einde van de jaren 1970 is de site echter niet meer in gebruik, wat leidde tot verwaarlozing. Pas in 2005 werd de roterij, inclusief de schoorsteen, één stoomketel (later gebruikt als warmwaterketel) en de Phoenix Gand-stoommachine, beschermd als monument. Sinds de aankoop door de gemeente Kuurne en intercommunale Leiedal in 2018 wordt verdere schade aan het gebouw voorkomen. De fabrieksschoorsteen van de roterij werd al in 2020 gerestaureerd.

Verbinding tussen Kuurne en Kortrijk vormen

“Vanaf 23 september start het tweede luik van de restauratiewerken aan Roterij Sabbe,” zegt burgemeester Francis Benoit. “Het vlaserfgoed is enorm belangrijk. De Leieboorden ademen geschiedenis en toekomst. Met deze omvangrijke restauratie krijgt het Vlaspark verder vorm. Het project loopt van Roterij Sabbe tot de pastorie van Kuurne en moet één geheel vormen als verbinding tussen Kuurne en Kortrijk.”

Authenticiteit bewaren

Er werd even overwogen om de roterij als paardenstal te gebruiken, maar dit plan werd snel afgevoerd om de authenticiteit van het gebouw te bewaren. “Vlas en Kuurne hebben een roemrijk verleden, maar nu ook weer toekomst,” voegt schepen van patrimonium en openbare ruimte Willem Vanwynsberghe toe. “Na jaren van plannen en onderzoeken zijn we bijzonder blij dat de restauratiewerken nu eindelijk van start kunnen gaan. Zo blazen we nieuw leven in deze oude vlasroterij.”

Oog voor energiezuinigheid

De firma Monument zal de leiding hebben over de restauratie. Voor de veiligheid zal er onder meer een nieuw betonnen plafond worden aangebracht op een doorzichtige plaat. De betonrot zal niet volledig worden weggewerkt om het karakter van de oude roterij te behouden, en de gietijzeren poorten voor de rootputten zullen worden teruggeplaatst. Ook het schrijnwerk zal worden aangepakt, met respect voor de authenticiteit en met oog voor energiezuinigheid. Alles wordt uitgevoerd met respect voor de natuur en de omwonenden.

Foto Hendrik Lefebvre

Einde werkzaamheden in 2026

Gemiddeld zullen vier vaklieden werken aan de restauratie, die, als alles volgens plan verloopt, begin 2026 afgerond zou moeten zijn. De restauratiewerken krijgen financiële steun van de Vlaamse overheid. Vandaag wordt het markante gebouw vooral gebruikt als decor voor tentoonstellingen, festivals of ecocamping. Samen met Vlaanderen en de provincie West-Vlaanderen wil Leiedal, in samenwerking met de gemeente Kuurne, het Vlaspark levendiger en aantrekkelijker maken. Hierbij is er bijzondere aandacht voor het erfgoed, de woonomgeving, de rust en de groene omgeving, waarbij de Leie en de Heulebeek een prominente plaats zullen innemen.