MERKEM – Op zondag 13 april vond bij de gedenkplaat van de onbekende Zouaaf aan de Driegrachtenbrug in Merkem een herdenking plaats voor de Slag om Merkem. Deze gedenkplaat, die ter nagedachtenis aan de onbekende Zouaaf is geplaatst, is een initiatief van de Union des Zouaves du Nord en werd onthuld op 11 november 1951.

Op 21 oktober 1914 werd het kleine gehucht Luigem bezet door de opmars van de Duitsers. Na de onderwaterzetting in november bleef alleen de steenweg Noordschote-Luigem, die over een verhoogde berm liep, toegankelijk, waarna Luigem zich transformeerde in een versterkt schiereiland. Vanuit hun posities bij Drie Grachten stelden de Fransen hun mitrailleurs in op deze toegangsweg.

“Tirez donc au nom de dieu, ce sont les boches!”

In de nacht van 9 op 10 november voerden de Fransen, waaronder de Zouaven, een aanval uit op de Duitse vooruitgeschoven posities in Luigem. Dit resulteerde in een hevig en bloedig man-tot-man gevecht, met aanzienlijke verliezen aan beide zijden. De aanval bleek echter niet succesvol. Twee dagen later, in de nacht van 11 op 12 november, ondernamen de Duitsers een tegenaanval op Drie Grachten, die eveneens mislukte. Volgens de overlevering zouden de Duitsers de gevangen genomen Zouaven van het voorafgaande gevecht voor zich hebben geduwd als een soort schild. Eén van de Zouaven zou toen geroepen hebben: “Tirez donc au nom de dieu, ce sont les boches!”. Direct na deze waarschuwing volgde een salvo van de Fransen dat zowel de Duitsers als de Zouaven raakte. De Zouaven uit Noord-Frankrijk (Union des Zouaves du Nord) hebben deze gebeurtenissen na de oorlog blijven herdenken.

Duitse rustsector

Begin januari 1915 werden de posities bij Drie Grachten overgenomen door Belgische troepen. De Duitsers, die zich op het hogere terrein bevonden, hielden de weg van Luigem naar Drie Grachten onder vuur. Op 29 maart starten zij een offensief en op 8 april wisten ze Drie Grachten uiteindelijk te veroveren. Gedurende de periode van 1915 tot 1917 maakten Drie Grachten, Luigem en Merkem deel uit van de Duitse rustsector. De Derde Slag bij Ieper zorgde opnieuw voor een wijziging in deze situatie: midden augustus waren de Fransen in staat om de frontlinie terug te verplaatsen tot aan de Driegrachtenbrug.

Foto’s FVL