BRUSSEL – Dit rapport vat de resultaten samen van de monitoring en het onderzoek naar deze dieren in België in 2023. Bruinvissen spoelden minder aan dan in de voorbije 20 jaren, maar op zee werden nog steeds hoge aantallen geteld. Zeehonden nemen verder toe. Het meest opmerkelijke zeezoogdier van 2023 was een orka, de stranding van een levende Dikkopschildpad was een Belgische primeur.

In 2023 spoelden in België 26 bruinvissen aan. De meeste van deze dieren bevonden zich in een
vergevorderde staat van ontbinding. Het ging om het laagste aantal dode bruinvissen van de
voorbije 20 jaren. Hiermee zet deze afnemende trend zich verder. De hoogste aantallen dateren van een tiental jaren terug, toen spoelden in sommige jaren meer dan 100 bruinvissen aan (met een maximum van bijna 150 in 2013). De reden voor het dalend aantal blijft voer voor speculatie.

Luchtsurveys

in april, juni en september 2023, werden er in de Belgische wateren, luchtsurveys van zeezoogdieren uitgevoerd. Die observaties lieten toe, te berekenen, dat er op deze momenten respectievelijk 14.700, 1.400 en 2.500 bruinvissen in het onderzoeksgebied aanwezig waren. Dit aantal in april, was één van de hoogste ooit vastgesteld. Een uitgebreide analyse van de gegevens, verzameld tijdens luchtsurveys in de periode 2009-2022, toonde aan dat bruinvissen inderdaad vooral in het voorjaar, in hoge dichtheden voorkomen in het Belgische deel van de Noordzee. Ze geven de voorkeur aan het meest noordelijke en westelijke deel van onze wateren en lijken scheepvaartroutes te vermijden.

De doodsoorzaken van zeehonden

In 2023 spoelden er 48 dode zeehonden aan. Voor 14 van deze zeehonden leverde verder
onderzoek informatie over de doodsoorzaak op. Tien daarvan kwamen vermoedelijk om in
visnetten. Het totale aantal dood aangespoelde zeehonden is vergelijkbaar met de vijf voorgaande
jaren (met uitzondering van een piek in 2021). Op langere termijn is sprake van een toenemende
trend. Sealife verzorgde in 2023 zeven grijze en 17 gewone zeehonden. Bijna de helft van de
dieren haalde het niet.

Orka op de grens van Koksijde en De Panne

De meest opvallende walvisachtige uit 2023 was ongetwijfeld de mannelijke orka, die zich op 29
oktober, eerst langzaam langs de kust van Koksijde verplaatste, om uiteindelijk te stranden in De
Panne. Het dier was erg mager en verzwakt en stierf bijna onmiddellijk na de stranding. Er kon
voorlopig niet achterhaald worden uit welke populatie hij afkomstig was. Het was al van het midden van de 19e eeuw geleden dat in ons land strandingen van orka’s werden geregistreerd.

Andere zeldzame soorten

In de haven van Antwerpen werd op 29 augustus 2023, een dode gewone vinvis binnengebracht
op de boeg van een schip. De autopsie toonde aan, dat het dier stierf door de aanvaring.

Er spoelden in 2023 enkele, voor ons land, zeldzame dolfijnen aan: een gewone dolfijn op 22
december en twee erg ontbonden gewone of gestreepte dolfijnen op 21 juli en 8 oktober.

In 2023 zijn ook enkele zeeschildpadden aangespoeld. Een dode lederschildpad op 7 oktober
stierf door een traumatische oorzaak. Op 25 november 2023 strandde er een dikkopschildpad. Het ging om de eerste bevestigde stranding van deze soort in België.