Langs Vlaamse gewest- en autosnelwegen staan ongeveer 1.500 gele borden met letters op. Op het eerste zicht nietszeggende borden. Maar in noodsituaties ontpoppen deze borden zich tot een bewegwijzerde omleiding, de ‘calamiteitenroutes’.

Het is een omleidingsroute die ingeschakeld wordt wanneer de autosnelweg gedeeltelijk of volledig wordt afgesloten. Gemiddeld wordt er zo’n 120 keer per jaar ergens in Vlaanderen een calamiteitenroute geactiveerd. Maar deze routes en het doel ervan zijn te weinig gekend bij de weggebruikers. “Het is belangrijk dat de weggebruiker bij het afsluiten van de snelweg deze routes volgt,” zegt Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts. “Het concept is heel simpel: wanneer je de pijl met letter volgt, kom je terug op de snelweg terecht. Vandaar dat we vandaag de informatiecampagne: ‘Snelweg afgesloten? De letter is jouw gids’ lanceren.”

De LETTER

Elke snelweg heeft per rijrichting een lettercode. Wanneer de snelweg wordt afgesloten kunnen weggebruikers de meest optimale route volgen via de borden. Het systeem werkt als volgt: aan de afrit van de autosnelweg staat een ‘startbord’ met uitleg over de omleidingsroute: bijvoorbeeld “E17 via route F”. Op de omleidingsweg zelf staan kleinere, gele bordjes met daarop de letter die de route aanduidt. De route loopt van knooppunt tot knooppunt, dit is in principe tot de volgende oprit van de autosnelweg. Is het ook daar nog onmogelijk om de snelweg op te rijden, loopt de route verder tot de volgende oprit. Al de omleidingsborden zijn geel. Voorbeeld: de E17 moet worden afgesloten tussen Lokeren en Waasmunster. Dan krijgen de weggebruikers de boodschap dat ze de E17 moeten verlaten afrit 12 (Lokeren) en de letter ‘F’ moeten volgen, die loodst ze naar de volgende oprit 13 (Waasmunster). De boodschap is dus letterlijk: Snelweg afgesloten? De letter is jouw gids. De letterkeuze is willekeurig. De letters hebben dus geen enkele betekenis. Het is niet zo dat de route ‘G’ naar Gent leidt en ‘H’ naar Hasselt. Ze dienen louter voor efficiënte communicatie naar weggebruikers (kort en zonder taalbarrière) en tussen partners in verkeersbeheer, zoals politie en Verkeerscentrum.

Calamiteitenroutes

Het idee van de calamiteitenroute is ontstaan begin jaren 2000. De bedoeling is om bij een afsluiting van een autosnelweg n.a.v. een incident, het verkeer op een georganiseerde wijze van de uitrit t.h.v. de afsluiting naar de volgende oprit te loodsen. Dit via één vooraf bepaalde route. “In tijden van GPS-systemen lijkt dit misschien overbodig,” aldus minister Weyts. “Maar de routes zijn de meest aangewezen alternatieven wanneer de snelweg wordt gesloten. Ze zijn zo opgesteld dat ze zoveel mogelijk dorpskernen en woonwijken vermijden. De wegpolitie kent ze en kan hierop gemakkelijk inspelen om het verkeer te regelen bij incidenten. Zo loodsen we het verkeer op een vlotte en veilige manier van de afrit naar de volgende oprit, zonder te veel overlast te veroorzaken op het onderliggende wegennet.” Momenteel zijn de startborden aan elke afrit van de autosnelweg nog afgedekt. Vanaf december 2017 zullen deze permanent worden opengezet. “Momenteel moeten de startborden nog handmatig worden opengezet,” besluit minister Weyts. “Bij een ernstig incident zorgt dit voor vertraging in de communicatie van de alternatieve route. Door de borden permanent open te stellen wordt dit vermeden en kunnen de bevoegde instanties vlugger en vlotter communiceren over de alternatieve route.” Er zijn ongeveer 350 routes in heel Vlaanderen. R0 (binnenring): U R0 (buitenring): T A12 (Brussel-Nederland): S A12 (Nederland-Brussel): Q E40 (Oostende-Luik): J E40 (Luik-Oostende): K E34 (Ranst-Nederland): P E34 (Nederland-Ranst): L E313 (Antwerpen-Luik): F E313 (Luik-Antwerpen): G E314 (Leuven-Nederland): P E314 (Nederland-Leuven): L E40 (Frankrijk-Jabbeke): J E40 (Jabbeke-Frankrijk): K E403 (Doornik-Brugge): C E403 (Brugge-Doornik): D A19 (Kortrijk-Ieper): S A19 (Ieper-Kortrijk): Q E17 (Frankrijk-Antwerpen): F E17 (Antwerpen-Frankrijk): G E19 (Nederland-Brussel): D E19 (Brussel-Nederland): C A11 (Brugge-Nederland): L A11 (Nederland-Brugge): P De ring van Antwerpen wordt bediend via de dynamische signalisatie.